W historii znane są trzy święte Aleksandry; Aleksandra Cesarzowa, Aleksandra Romanowa oraz Aleksandra z Galacji. To właśnie ta ostatnia jest uznawana za męczennicę i świętą Kościoła katolickiego. Św. Aleksandra z Galacji była dziewicą i męczennicą, która zmarła ok. 310 roku, w towarzystwie sześciu innych męczennic. O jej żywocie przed męczeńską śmiercią niewiele wiadomo. Kim była św. Aleksandra z Galacji?
Św. Aleksandra – życiorys
Św. Aleksandra pochodziła z Ancyry w Galacji (obecnie Ankara w Turcji), które to tereny należały do cesarstwa rzymskiego. Data jej narodzin nie jest dokładnie znana ale datuje się ją na ok. 250 roku. Aleksandra żyła w czasach, które nie były łaskawe dla chrześcijan. Za jej życia w cesarstwie rzymskim władzę sprawował cesarz Dioklecjan, który darzył chrześcijan wyjątkową nienawiścią i prześladował ich w okrutny sposób, uniemożliwiając wyznawanie wiary w Chrystusa. W 303 roku cesarz wydal dekret, w który nie tylko zdelegalizował wyznawanie chrześcijaństwa, ale także nakazał wszystkim obywatelom oddanie czci bożkom. Z tego względu na terenie całego cesarstwa organizowane były procesje poświęcone pogańskim bogom, w których udział był obowiązkowy. W Ancyrze prześladowania przybrały wyjątkowo krwawy przebieg; na ulicach grasowały grupy dręczycieli, których zadaniem było wyłapywanie chrześcijan i zmuszanie ich do oddania czci bożkom, a gdy nie chcieli tego uczynić, byli mordowani w okrutny sposób. Większość chrześcijan uciekła wtedy z miasta, lecz część z nich pozostała, w tym Aleksandra, która miała wtedy ok. 60 lat.
Aleksandra wyróżniała się nie tylko tym, że zachowała dziewictwo, ale także swoim ascetycznym stylem życia. Około 303 lub 310 roku została aresztowana, jak głosi legenda, wraz z sześcioma innymi dziewicami, za odmówienie udziału w procesji z posążkami bogiń Ateny i Artemidy. Sześć dziewic, które zostały pojmane wraz z Aleksandrą nosiły imiona Klaudia, Eufrazja, Matrona, Julianna, Eufemia i Teodozja.
Po aresztowaniu i wyznaniu wiary w Chrystusa, kobiety zostały najpierw do domu publicznego, gdzie trafiły w ręce libertynów, którzy mieli za zadanie wykorzystać ich dziewictwo. Według legendy jednak, młodzi libertyni uciekli gdy spostrzegli siwe włosy Teodory.
Po tym wydarzeniu rozpoczęła się seria okrucieństw wobec Aleksandry i jej towarzyszek. Zostały przywiązane nagie do wozu i wywiezione na bagna nieopodal miasta. Torturowano je w wyjątkowo bestialski sposób; kobiety bito pałkami, obcinano im piersi, kaleczono ich ciała aż do kości. Żadna z kobiet jednak nie wyrzekła się wiary i pozostały one wierne Chrystusowi. Po torturach przywiązano do ich ciał kamienie i utopiono je w bagnach. Ich ciała miały na zawsze pozostać na mokradłach, pozbawione właściwego pochówku, ale brat Teodory, niejaki Teodot postanowił wydobyć ciała z wody i sprawić im właściwy, chrześcijański pogrzeb. Udało mu się tego dokonać, lecz czyn ten kosztował go życie, gdyż został zdradzony przez jednego z sąsiadów i zmarł męczeńską śmiercią.
Jaką patronką jest św. Aleksandra?
Aleksandra, wraz z innymi męczennicami, które zginęły razem z nią, jest patronką osób będących w potrzebie oraz broniących swoich przekonań.
Kult św. Aleksandry
Św. Aleksandra z Galacji jest uznawana za świętą zarówno Kościoła katolickiego jak i prawosławnego. Wspomnienie liturgiczne Aleksandry oraz innych męczennic jest obchodzone 20 marca.
W ikonografii św. Aleksandra jest zazwyczaj przedstawiana w towarzystwie swoich towarzyszek w cierpieniu, które razem z nią poniosły śmierć. Św. Aleksandrę można rozpoznać po czerwonym płaszczu i białej chuście na głowie. Jej atrybutami są węgielki i palma męczeństwa.
Znaczenie imienia Aleksandra
Aleksandra to imię greckie, wywodzące się od męskiego imienia Aleksander. Można je przetłumaczyć jako ,,obrońca ludzi”, gdyż pochodzi od słów alekso, czyli bronić oraz słowa andros, oznaczającego człowieka. W Polsce imię Aleksandra było używane mniej więcej od XIV wieku.
fot: Przedstawienie św. Aleksandry na XIX wiecznej ikonie (autor nieznany)