Święta Antonina jest bardzo tajemniczą świętą – niewiele wiadomo o szczegółach jej żywota. Św. Antonina z Nicei jest nie tylko świętą katolicką, lecz także jest uznawana przez cerkiew prawosławną. Antonina była męczennicą, żyjącą w czasach wczesnochrześcijańskich, a zmarła ok. roku 302. Kim była św. Antonina? Kiedy warto pomodlić się o jej wstawiennictwo?
Św. Antonina – życiorys
Mimo niewielu źródeł wspominających o św. Antoninie, pewne informacje z jej życia są nam znane, szczególnie jej męczeńska śmierć. Wszystkie informacje jakie zachowały się do dnia dzisiejszego pochodzą z Martyrologium Rzymskiego i są oparte o Passiones, czyli literaturę hagiograficzną, opisującą żywoty wczesnochrześcijańskich świętych, która niestety nie przetrwała do naszych czasów. Jeśli zachowałyby się Passiones, być może wiedzielibyśmy o wiele więcej o postaci zarówno św. Antoniny, jak i innych mniej znanych świętych.
Antonina urodziła się w Nicei, która wtedy należała do rzymskiej prowincji, Bitynii. Jak wielu innych chrześcijan, padła ofiarą prześladowań, które przybrały szczególnie okrutną postać za panowania rzymskiego cesarza Dioklecjana. Dioklecjan darzył chrześcijan wyjątkową nienawiścią i wydawał wiele dekretów, które nakazywały oddanie świadectwa wiary pogańskim bogom przez wszystkich mieszkańców imperium. Za czasów Dioklecjana były organizowane także napaści i łapanki na ulicach miast, w celu odnalezienia i uwięzienia lub zabicia jak największej liczby chrześcijan.
Istnieje co najmniej kilka wersji na temat śmierci Antoniny, lecz wszystkie są zgodne co do tego, że była to śmierć męczeńska. Za najbardziej wiarygodne można uznać najstarsze źródła, z IV wieku. Według nich św. Antonina została aresztowana z rozkazu prefekta Pryscyliana. Po aresztowaniu rozpoczęły się tortury, które obejmowały biczowanie rózgami, bicie prętami, rozrywanie na boki i ostateczne spalenie żywcem, co było popularne w tamtych czasach. Niektóre źródła podają także jakby św. Anastazja miała zostać utopiona w jeziorze, lecz jest to mniej prawdopodobne. Inne wersje twierdzą także, że św. Antonina mogła zostać zabita mieczem czy zamknięta w worku i wrzucona do bagna. Niektóre źródła jako miejsce jej męczeństwa podają Nikomedię zamiast Nicei.
Jaką patronką jest św. Antonina?
Św. Antonina jest przede wszystkim patronką wzywaną przy próbach gwałtu oraz proszoną o wstawiennictwo w wytrwaniu w czystości i wierności małżeńskiej. Istnieje wiele różnych modlitw skierowanych do św. Antoniny, które mogą nam pomóc zachować czystość małżeńską i wierność.
Kult św. Antoniny
Wspomnienie liturgiczne św. Antoniny w Kościele katolickim przypada na 4 maja, zgodnie z Martyrologium Syryjskim, ale można także spotkać się z takimi datami jak 12 czerwca czy 1 marca. Cerkiew prawosławna wspomina św. Antoninę właśnie 1 marca.
Znaczenie imienia Antonina
Antonina jest żeńską formą imienia Antonin, które pochodzi od nazwy rodu Antoniuszów, słynnej rzymskiej rodziny. Antonina oznacza tyle co wspaniała czy doskonała. W Polsce imię to pojawiło się dosyć późno, bo dopiero około XVIII wieku, ale było już znane w formie Antonia od XIII wieku. Niektórzy twierdzą, że imię to pochodzi od greckiego słowa anthos, oznaczającego kwiat, jest to jednak mniej popularna teza.
fot: Święta Antonina z Nicei, ikona, domena publiczna