Poznanie postaci Świętego Bartłomieja, jednego z Dwunastu Apostołów, pozwala na odkrycie pięknej historii oraz głębokiego znaczenia. Jako postać obecna w Nowym Testamencie, jego życie i nauczanie są ważne dla zrozumienia wielu części chrześcijańskiej wiary i tradycji.
Życiorys św. Bartłomieja
Święty Bartłomiej, znany z Ewangelii Mateusza, Marka, Łukasza, Dziejów Apostolskich oraz Ewangelii Jana, w której jest utożsamiany z postacią Natanaela, był jednym z dwunastu apostołów. Charakteryzował się wyjątkowym wykształceniem, co wyróżniało go wśród innych uczniów Chrystusa.
Istnieje przypuszczenie, że to właśnie jego znajomość z Natanaelem mogła być powodem, dla którego Jezus został zaproszony na słynne wesele w Kanie Galilejskiej. Dziedzictwo Bartłomieja zostało również uchwycone w pismach, takich jak „Ewangelia Bartłomieja”, „Apokalipsa Bartłomieja”, oraz znacznie bardziej szczegółowy „Męka Bartłomieja Apostoła”.
Zgodnie z „Męką”, działania misyjne Bartłomieja rozciągały się od Armenii, przez Indie, Arabię, po Etiopię. W Armenii nawrócił brata króla Polimpiusza, co przyczyniło się do jego pojmania na rozkaz króla Astiagesa w Albanopolis. Święty Bartłomiej doświadczył ekstremalnego męczeństwa – został rozpięty na krzyżu głową w dół, obdarty ze skóry, ukrzyżowany, a w końcu zamordowany. Jego życie i śmierć są symbolem głębokiej wiary i niezłomnego ducha, inspirowały i nadal inspirują wielu wiernych na całym świecie.
Św. Bartłomiej – patron
Patronat obejmuje szeroki zakres rzemieślników, w tym rzeźników, szewców, garbarzy, siodlarzy, tynkarzy, introligatorów górników, krawców, piekarzy i sztukatorów. Te profesje, często wymagające szczególnej precyzji i umiejętności, zyskały w nim opiekuna, który symbolizuje poświęcenie i ciężką pracę. Ponadto, w mieście Florencja we Włoszech, Święty Bartłomiej jest czczony jako patron sprzedawców oliwy, serów i soli, co odzwierciedla jego znaczenie w lokalnej kulturze i gospodarce. Opieka rozciąga się również na osoby dotknięte chorobami nerwowymi, konwulsjami i problemami skórnymi, co świadczy o jego roli jako ucieczki i pocieszenia dla tych, którzy cierpią. Patronuje także bartnikom, którzy zajmują się hodowlą pszczół, pasterzom dbającym o swoje stada, właścicielom winnic, co podkreśla jego związek z rolnictwem i naturą, oraz grzybiarzom, co wskazuje na jego bliskość z życiem codziennym ludzi pracujących na łonie natury.
Kult św. Bartłomieja
Kult św. Bartłomieja ma długą historię, która wyraża się zarówno w ikonografii, jak i w lokalizacjach przechowywania relikwii, a także w obchodach święta. W ikonografii chrześcijańskiej, często przedstawiany jest z kordelasem – narzędziem używanym do zdzierania skóry, co odnosi się do jego męczeńskiej śmierci. W wielu dziełach sztuki pojawia się jako postać odsłaniająca tkankę mięśniową, trzymająca w ręku własną skórę, co symbolizuje męczeństwo i oddanie dla wiary. Co do relikwii św. Bartłomieja, to są one rozproszone w różnych miejscach na świecie. Znaczące relikwie znajdują się w katedrze w Benewencie, w bazylice św. Bartłomieja w Rzymie, a także w sanktuarium w Piekarach Śląskich. Obchody święta św. Bartłomieja w Kościele katolickim mają miejsce 24 sierpnia każdego roku i są momentem, w którym wierni na całym świecie wspominają jego życie, nauczanie i męczeństwo. Ten dzień to okazja do refleksji nad jego ofiarą i wpływem, jaki wywarł na historię chrześcijaństwa, a także jest czasem, w którym wierni mogą szukać wstawiennictwa i inspirować się jego przykładem wiary i wytrwałości.
Znaczenie imienia Bartłomiej
Imię Bartłomiej, mające swoje korzenie w języku aramejskim, niesie ze sobą znaczące konotacje. Oznacza ono „syna oracza” lub „syna wojownika”, co odzwierciedla cechy charakterystyczne dla osób noszących to imię. Osoby o tym imieniu często postrzegane są jako ludzie czynu, wytrwali w dążeniu do celów, uparci i konsekwentni w swoich działaniach. Te cechy mogą wynikać zarówno z rolniczego, jak i wojowniczego rodowodu, sugerowanego przez znaczenie imienia. Ponadto, Bartłomiej jest często opisywany jako choleryk i ekstrawertyk, co wskazuje na silną, dynamiczną osobowość, zdolną do podejmowania szybkich decyzji i działania w obliczu wyzwań. Taka kombinacja cech czyni Bartłomieja osobą, która nie tylko konsekwentnie dąży do osiągnięcia swoich celów, ale również potrafi podejmować inicjatywę i stanąć na czele, inspirować innych i radzić sobie w trudnych sytuacjach.
Podsumowując, życie i dziedzictwo Świętego Bartłomieja, jednego z Dwunastu Apostołów, przedstawiają się jako wyjątkowo bogate i złożone. Jego postać, głęboko zakorzeniona w chrześcijańskiej tradycji, odzwierciedla ważne aspekty duchowości, kultury i historii. Znaczenie imienia, jego rola jako patrona różnych grup zawodowych i osób cierpiących, a także jego ikonografia i kult, które przetrwały przez wieki, podkreślają niezmienny wpływ, jaki wywarł na wiernych i społeczeństwo. Święty Bartłomiej pozostaje postacią inspirującą, będąc symbolem wytrwałości, wiary i poświęcenia, którego dziedzictwo nadal oddziałuje na obecny świat.
zdjęcie główne: Święty Bartłomiej, Peter Paul Rubens, 1611