Święty Jakub, czyli Jakub Większy Apostoł, zwany także Jakubem Pielgrzymem, był jednym z dwunastu uczniów Jezusa. Przydomek Większy nadano mu, aby odróżnić go od drugiego apostoła Jakuba Mniejszego. Jakub Większy Apostoł był męczennikiem, lecz niewiele osób wie o tym, że także był bratem Jana Ewangelisty. Kim był Jakub Większy Apostoł i jakim jest patronem?
Święty Jakub – życiorys
Św. Jakub Większy był synem Salome i Zebedeusza, a także starszym bratem Jana Ewangelisty. Byli rybakami, mieszkającymi nad Jeziorem Galilejskim. Jak wiadomo z pism św. Jana Ewangelisty, oboje byli wspólnikami św. Piotra Apostoła. Według źródeł, ich matka, Salome, należała do grona kobiet, które w czasie publicznej działalności Jezusa towarzyszyły Mu i usługiwały.
Wraz ze swoimi wspólnikami, Piotrem i Janem, Jakub Większy był jednym z pierwszych uczniów Jezusa i należał do najbliższych Mu apostołów. Był świadkiem wielu cudów dokonanych przez Zbawiciela; wskrzeszenia córki Jaira, modlitwy w ogrodzie oliwnym czy drugiego cudownego połowu ryb na Jeziorze Galilejskim.
Według źródeł historycznych, św. Jakub po Zesłaniu Ducha Świętego udał się do Hiszpanii, gdzie głosił Dobrą Nowinę. Szczególnie silny kult świętego właśnie w Hiszpanii i Portugalii jest tego pamiątką. Po zakończeniu działań misyjnych św. Jakub wrócił do Judei i był jednym z przywódców wspólnoty chrześcijan w Jerozolimie i Judei.
Męczeńska śmierć św. Jakuba jest wymieniona w Dziejach Apostolskich; według nich, zginął on jako pierwszy z dwunastu apostołów, a jego szczątki znajdują się prawdopodobnie w Santiago de Compostela, gdzie zostały przeniesione w VII wieku z Jerozolimy.
Jakim patronem jest święty Jakub Większy Apostoł?
W Kościele Zachodu św. Jakub Starszy jest przede wszystkim patronem Hiszpanii i Portugalii, gdzie czynił swoją misję misyjną. Jest on także opiekunem pielgrzymów oraz patronem walki z islamem i patronem zakonów rycerskich. Na Wschodzie św. Jakub patronuje przede wszystkim rybakom, którzy modlą się do niego o obfite połowy oraz spokojne morze. Jest on także patronem aptekarzy, dekarzy, robotników oraz żebraków. Dawniej był uznawany także za patrona woskowników i kapeluszników.
Św. Jakub Większy jest także patronem wielu diecezji czy kościołów w Polsce, np. bazyliki konkatedralnej w Olsztynie.
Kult świętego Jakuba Większego
Wspomnienie liturgiczne św. Jakuba w Kościele katolickim jest obchodzone 25 lipca – tak samo jak w tradycji anglikańskiej i ewangelickiej. Przeniesienie relikwii z Jerozolimy do Santiago de Compostela jest z kolei wspominane 30 grudnia. Cerkiew prawosławna z kolei wspomina św. Jakuba aż dwukrotnie – 13 maja i 13 lipca według kalendarza gregoriańskiego.
Co ciekawe, przeniesienie relikwii św. Jakuba z Jerozolimy do Santiago de Compostela, które miało się odbyć w VII wieku, podczas najazdu Arabów na Palestynę, nie ma naukowego potwierdzenia w źródłach historycznych. Pewnym jest jednak fakt, że do dziś relikwie świętego spoczywają w katedrze pod swoim wezwaniem właśnie w tej hiszpańskiej miejscowości.
W ikonografii święty Jakub jest przedstawiany jako starzec w długiej tunice lub płaszczu, o silnej budowie ciała lub jako pielgrzym. Do jego atrybutów należą kij pielgrzyma, bukłak, księga, miecz, muszla czy zwój.
Znaczenie imienia Jakub
Jakub jest męskim imieniem pochodzącym od hebrajskiego odpowiednika Jaaqob, które można tłumaczyć w różny sposób. Pierwsza wersja to ,,ten, którego ochrania Bóg”, a druga ,,zesłany, by karać za nasze grzechy”. W Polsce imię to znane jest od XIII wieku.