Matki Boskiej Gromnicznej to inaczej święto Ofiarowania Pańskiego. Upamiętnia ono ofiarowanie Jezusa w Świątyni Jerozolimskiej i zajmuje ważne miejsce w kalendarzu liturgicznym. Jest obchodzone zarówno w kościele rzymskokatolickim, starokatolicyzmie, ewangelicyzmie, jak i w prawosławiu. Kiedy wybada Matki Boskiej Gromnicznej i w jaki sposób powinno być obchodzone to święto?
Matki Boskiej Gromnicznej – historia
W Ewangelii według św. Łukasza można odnaleźć fragment, który mówi o tym, że każdy chłopiec urodzony w żydowskiej rodzinie powinien zostać ofiarowany Stwórcy. Obrzęd ten był niezwykle ważny dla rodziców i innych członków rodziny – to właśnie wtedy, w symboliczny sposób, pociecha mogła zostać poświęcona Bogu.
Jezus został ofiarowany w nieco inny niż standardowy sposób. Wynikało to z jego boskiej natury. Istotą było oddanie się przez Jezusa Ojcu, które miało być symbolem nieustannego pełnienia funkcji jednej z osób Trójcy Świętej. Spotkanie Pańskie było obchodzone w Jerozolimie już w 4 stuleciu po narodzinach Chrystusa. Jest to niezwykle wesoła dla chrześcijan okoliczność – podczas swojego spotkania z Ojcem, Jezus tym samym wychodzi na świat zewnętrzny i każdy człowiek może od tego momentu wyjść mu na spotkanie.
Przez pewien okres, Matki Bożej Gromnicznej, było świętem upamiętniającym moment, w którym kobieta uwolniła się po latach z grzechu Ewy.
Kiedy wypada święto Ofiarowania Pańskiego
Święto Ofiarowania Pańskiego wypada co roku tego samego dnia. Obchody uroczystości mają miejsce drugiego lutego. To właśnie tego dnia jest upamiętniane przyniesienie Jezusa do Świątyni Jerozolimskiej. Obecnie, częściej stosowana jest właśnie nazwa „Ofiarowanie Pańskie” niż „Matki Boskiej Gromnicznej. Wiąże się to z położeniem akcentu na światło, które spadło na ludzkość po narodzinach Zbawiciela.
Tradycje związane ze świętem Matki Boskiej Gromnicznej
Już w XI w. n.e. rozpoczęła się tradycja przychodzenia do kościoła z gromnicami. Są to świece, których nazwa pochodzi od słowa „grom”. Używano ich bowiem w czasie burzy, podczas modlitwy o bezpieczeństwo i o odejście groźnych piorunów. Początek liturgii w dniu Ofiarowania Pańskiego, wiąże się z krótką procesją, podczas której niesione są zapalone gromnice. Msza święta odprawiana w dniu 2 lutego jest zakończeniem okresu dopuszczalności śpiewania kolęd bożonarodzeniowych. Jeszcze kilkaset lat temu gromnica pełniła niezwykle ważną funkcję. Była wkładana w dłonie osoby znajdującej się na łożu śmierci. Miała być ona symbolem światła i jasności, w której dusza będzie szła na spotkanie z Chrystusem. Obecnie podczas święta Matki Boskiej Gromnicznej, można w kościele poświęcić świecę.
Matki Boskiej Gromnicznej – ciekawostki
Istnieją interesujące zwyczaje ludowe związane z tą uroczystością. Jednym z nich jest przesąd mówiący o tym, że słońce może wyrządzić zwierzętom szkodę w dniu 2 lutego. Wszystkie obory i chlewnie pozostawały wtedy zamknięte, a w niektórych miejscowościach decydowano się nawet na zasłanianie okien. Uznawano także, że Ofiarowanie Pańskie jest ostatnią okazją do oświadczyn przed Wielkanocą. Możliwe było bowiem zorganizowanie wesela w okresie karnawału.
Istnieje wiele wizerunków Matki Boskiej Gromnicznej. Z reguły ma ona w ręku świecę i towarzyszą jej wilki. Czasem można ujrzeć na jej ramieniu skowronki. Taki obraz jest związany z legendą, według której Maryja krąży po polach, aby bronić oziminę przed stratą w wyniku zamarznięcia. U jej stóp miałby wtedy poruszać się wilk, a Matka Boża oświetla drogę świecą.
Historia mówiąca o wilku towarzyszącym Maryi wpłynęła na to, że przez wiele stuleci, wybierając się do lasu, zabierano ze sobą świecę. Uważano, że ochroni ona nie tylko ludzi przed atakiem sfory, ale również zapewni bezpieczeństwo zwierzętom gospodarskim. Jeszcze inna legenda podaje, że Matka Boska uratowała małego wilka przed atakującymi go chłopami.