Księga Hioba jest jednym z niezwykle ważnych fragmentów Starego Testamentu. Zaliczana jest do kategorii ksiąg mądrościowych. Jej treść przekazuje nauki związane z wiarą w Boga oraz życiem w zgodzie z prawdami wiary. Hiob jest bohaterem wystawionym na liczne cierpienia. Jego celem jest odnalezienie odpowiedzi na pytanie, czy grzech jest świadomym sprzeciwianiem się Bogu, czy czymś co nieodłącznie wiąże się z życiem ludzkim. Jak Hiob rozumie grzech?
Początkowa teza Hioba – grzech złamaniem boskich nakazów
Hiob swoje przeświadczenie o naturze grzechu wywodził z kultury bliskowschodniej. Uważał, że cierpienie jest złem zesłanym przez Boga na osoby, które dopuszczają się zła. Mężczyzna zostały wystawiony na ciężką próbę. Po zetknięciu z cierpieniem na wielu płaszczyznach, nie rozumiał sytuacji, która go spotkała. Zgodnie z wyznawanymi przez siebie wartościami uważał, że żyje w zgodzie ze Słowem Bożym, a także nie szkodzi bliźnim. W końcu, w wyniku z tego niezrozumienia Hiob dopuścił się bluźnierstwa. Nie krył się ze słowami krytyki skierowanymi ku swojemu losowi, a więc również przeciw Bogu. Alternatywną ścieżkę rozumowania podpowiedział Hiobowi młody Elihu. Zasugerował, że cierpienie jest zsyłane nie tylko na grzeszników. Tak naprawdę bowiem każdy człowiek posiada pewne skłonności do czynienia zła. Nieprawe czyny mogą być wynikiem zarówno świadomej, jak i nieświadomej woli. Doświadczenie cierpienia może zostać zesłane człowiekowi przez Boga również jako pouczenie osoby dopuszczającej się grzechu.
Czym tak naprawdę jest grzech?
Hiob uświadomił sobie, że dotychczasowy tok rozumowania nie był prawidłowy. Dostrzegł w swoim postępowaniu pychę. Uznał, że to właśnie w niej zakorzenione było jego bluźnierstwo. Tym samym zaakceptował tezę postawioną przez Elihu i uznał grzech za nieodłączną cechę ludzkiej egzystencji. Charakterystyką Księgi Hioba jest jej zawiłość i trudność w interpretacji. Po dokładnej analizie treści można wysnuć wniosek, że na pytanie, czy grzech jest świadomym złamaniem boskich nakazów, czy nieodłączną cechą ludzkiego istnienia, nie można odpowiedzieć jednoznacznie. Księga Hioba mówi, że grzech jest elementem ludzkiej natury, a człowiek jest podatny na popełnianie błędów i upadanie. Silnym akcentem rozgraniczane jest świadomie popełniane zło oraz brak sprawiedliwości. Można porównać te dwie kwestie – nieco bardziej obrazowo – do grzechów popełnianych w pełni świadomie, ze swego rodzaju premedytacją, do niezgodnego z Bożą nauką postępowania, które jednak nie jest wyrządzane z premedytacją.