Święty Józef to małżonek Matki Boskiej, nazywany także jej Oblubieńcem. Jest on uznawany za patrona chrześcijańskich małżeństw, rodzin oraz pracy, a informacje o Józefie pochodzą z Ewangelii. Mimo iż jest to jedna z ważniejszych postaci dla chrześcijaństwa, informacje o żywocie św. Józefa są w ograniczonej ilości.
Św. Józef – życiorys
Głównymi źródłami wiedzy o żywocie Józefa są Ewangelie, ale mówią o nim także niektóre pisma apokryficzne. Ewangelie Mateusza i Łukasza podają odmienne rodowody Józefa, ale obie zgodnie twierdzą, że wywodził się on z rodu Dawidowego, z pokolenia Judy.
W apokryfach możemy znaleźć mało znane ogółowi informacje o tym, że przed Maryją, Józef poślubił Salomę (lub Eschę), z którą miał mieć dwóch synów – Jakuba i Judę Tadeusza oraz dwie córki – Lizję i Lidię. Św. Józef miał poślubić Maryję po zostaniu wdowcem. Mimo iż Biblia nie wspomina o wieku Maryi i Józefa podczas zaślubin, to inne źródła wspominają o dużej różnicy wieku.
Po zaślubinach z Maryją, gdy okazało się, że jest ona brzemienna, Józef chciał początkowo ją oddalić potajemnie aby ocalić przed ukamienowaniem – taka bowiem kara groziła wtedy za domniemane cudzołóstwo. Józef wiedział, że nie jest fizycznie ojcem dziecka, lecz we śnie otrzymał nakaz przyjęcia jej do siebie i tak też zrobił – przyjął ją do swojego domu w Nazarecie w Galilei.
W Ewangeliach św. Józef jest wspominany kilkukrotnie – w podróży do Betlejem podczas spisu ludności, w opisie narodzin Jezusa oraz pokłonie mędrców ze Wschodu, a także później podczas rzezi Heroda i ucieczce do Egiptu. Po ucieczce przed Herodem do Egiptu, Józef dowiaduje się o śmierci Heroda ze snu i wtedy wraca wraz z rodziną do Nazaretu. Ostatnie wspomnienie w Ewangelii o Józefie występuje podczas ucieczki dwunastoletniego Jezusa do świątyni.
Jakim patronem jest św. Józef?
Św. Józef jest patronem wielu miast, państw czy parafii, ale także patronem Kościoła Powszechnego, czystości, rodzin, ojców, kobiet ciężarnych, umierających, robotników czy ubogich oraz ekonomistów. Św. Józef jest także uznawany za patrona tzw. Nowego Świata.
Kult św. Józefa
W Kościele katolickim cały marzec jest poświęcony św. Józefowi, a wspomina się go w środę. Oprócz tego, w katolickim kalendarzu liturgicznym jest także wspomnienie dowolne św. Józefa Rzemieślnika, obchodzone dowolnie 1 maja.
Jeśli chodzi o cerkiew prawosławną, święto św. Józefa przyda w niedzielę po Narodzeniu Chrystusa, tj. w styczniu. 19 maja jest obchodzone wspomnienie liturgiczne św. Józefa w Kościele ewangelickim i anglikańskim.
W ikonografii św. Józef jest przedstawiany najczęściej z Marią i Jezusem, jako obraz Świętej Rodziny, ale także w scenach przedstawiających szopkę betlejemską, ofiarowanie w świątyni, pokłon Mędrców ze Wschodu, ucieczkę do Egiptu czy odnalezienie dwunastoletniego Jezusa w świątyni. Często jest także przedstawiany trzymając Jezusa w ramionach lub samotnie – z narzędziami cieśli lub lilią, symbolem czystości.
Znaczenie imienia Józef
Męskie imię Józef jest pochodzenia biblijnego. Pochodzi od patriarchy Józefa, syna Jakuba i Racheli, a tłumaczy się je jako ,,niech przyda Jahwe”, co oznacza ,,niech Bóg pomnoży (rodzinę)”. Tak naprawdę, imię Józef to skrócona forma imienia Josifiasz.