Św. Paweł z Tarsu to chrześcijański święty, który zginął męczeńską śmiercią za wiarę. Nie należał on do uczniów Jezusa, ale według tradycji chrześcijańskiej ma tytuł Apostoła Narodów. Św. Paweł nie zawsze jednak był chrześcijaninem; przed nawróceniem był faryzeuszem oraz prześladowcą wyznawców Chrystusa. Święty Paweł odpowiada za ogromną akcję ewangelizacyjną, która przyczyniła się znacząco do rozpowszechnienia chrześcijaństwa oraz jest autorem trzynastu listów wchodzących w skład Nowego Testamentu. Kim był św. Paweł i co takiego czynił?
Paweł z Tarsu – biografia
Szaweł urodził się w Tarsie, najprawdopodobniej w pierwszej dekadzie po narodzeniu Chrystusa. Jego rodzice byli żydami obywatelstwa rzymskiego. Od najmłodszych lat, Szaweł studiował Torę i kształcił się w duchu zwalczania chrześcijan. Kiedy został Faryzeuszem, posługiwał się sprawnie greką oraz językiem aramejskim. Dodatkowo umiejętnością, którą sprawnie opanował, było tkanie namiotów. Szaweł był osobą, która na własne oczy widziała ukamienowanie Szczepana. Po tym doświadczeniu jeszcze bardziej zaangażował się w tępienie wiary w Jezusa i w prześladowanie jego wyznawców.
Historię życia świętego Pawła można znaleźć nie tylko w Dziejach Apostolskich oraz w listach, które najprawdopodobniej własnoręcznie napisał. Są to źródła, które pomijają wiele szczegółów, mogących pokazać jego osobę w złym świetle. Obecnie znane są również listy powstałe między 50 i 63 r. n.e., które według badaczy historii, przedstawiają sylwetkę świętego Pawła w bardziej obiektywny sposób.
Święty Paweł – misje i nawrócenie
Kluczowym elementem w życiu św. Pawła była podróż do Damaszku. Udał się tam na polecenie Sanhedrynu, który nakazał mu aresztować przebywających tam zwolenników Jezusa. Podczas podróży nastąpiło objawienie mu sylwetki Chrystusa – choć niektórzy historycy i duchowni skłaniają się ku nazwaniu tej sytuacji „powołaniem”. Szaweł po ujrzeniu Zbawiciela oślepł. Do miasta został wprowadzony, a podczas kolejnych dni pościł.
Już w Damaszku, Szaweł postanowił ochrzcić się i zmienić swoje imię na „Paweł”. Sakramentu tego udzielił mu Ananiasz, a po nim, udał się do Arabii, w której spędził kilka kolejnych lat. Kiedy ponownie pojawił się w Damaszku, głosił tam nowinę. Mówił o tym, że to właśnie Jezus Chrystus jest prawdziwym Zbawicielem, synem jedynego Boga. Ze względu na narastające prześladowania, zmuszony był do powrotu do swojej ojczyzny.
Niezwykle ważnym fragmentem życiorysu Szawła, były podróże misyjne. Przemierzył on spory kawałek świata, głosząc dobrą nowinę. Miejsca, w których nauczał o Bogu i Jezusie, to m.in Cypr, Azja, Macedonia oraz Grecja. Najprawdopodobniej, jego obecność została zanotowana też w Hiszpanii i Efezie. W swoim życiu, święty Paweł nie uniknął też więzienia, a ziemską drogę zakończył w Rzymie, gdzie skazano go na śmierć i ścięto.
Listy św. Pawła – co zawierają?
Listy św. Pawła są częścią Pisma Świętego. Tradycja wschodnia, umieściła je przed Apokalipsą. Z kolei zwyczaj zachodni nakazał umiejscowić je bezpośrednio po Dziejach Apostolskich. Teksty, których autorem miałby być św. Paweł, są kwalifikowane jako listy apostolskie. Charakterystyką tego gatunku jest to, że ich adresatem są wspólnoty religijne, a ich głównym przekazem jest pewna nauka. W treści listów św. Pawła można wyodrębnić kilka kluczowych elementów: tytuł, początkowe pozdrowienie, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, pozdrowienie wiernych.
Faktem jest to, że nie każdy list został napisany własnoręcznie przez św. Pawła. Przynajmniej kilka z nich, wyszło spod ręki jego uczniów. Nazywane są one listami pseudoepigraficznymi. Choć dziś może wydawać się, że przypisanie tym tekstom autorstwa świętego jest niesprawiedliwe, w tamtych czasach definicja „autorstwa” była nieco inna niż obecnie. Obejmowała bowiem wpływ poglądów i nauk, które osoba pisząca tekst otrzymała od swojego autorytetu. Jakie tytuły mają poszczególne listy św. Pawła?
- List do Rzymian – dotyka kwestii zbawienia i planów Boga;
- 1 List do Koryntian – mówi o podziałach i wskazuje praktyczne rady;
- 2 List do Koryntian – św. Paweł opowiada o momencie, w którym otrzymał swoje powołanie;
- 1 List do Tesaloniczan – mówi o miłości do bliźniego, a także o konieczności przyjmowania z pokorą woli Stwórcy;
- 2 List do Tesaloniczan – dotyczy życia chrześcijanina w czasach walki zła z dobrem;
- List do Galatów – obejmuje tematykę zarówno Starego Testamentu, jak i życia Chrystusa;
- List do Filipian – ma przyjacielski charakter i zachęca do życia zgodnego z wiarą;
- List do Efezjan – mówi o funkcjonowaniu człowieka w Kościele;
- List do Kolosan – wypowiada się na temat chęci powrotu do praktyk judaistycznych;
- 1 List do Tymoteusza – wskazówki dotyczące przewodzenia wspólnotą;
- 2 List do Tymoteusza – jest to list wyrażający ostatnią wolę;
- List do Tytusa – wskazuje pobudki, które zachęcają do życia zgodnego z nauką Chrystusa;
- List do Filemona – jest to najkrótszy z listów, który zawiera jedynie tło dotykające tematyki religijnej.
Jakim patronem jest św. Paweł?
Św. Paweł jest patronem prasy katolickiej, teologów oraz duszpasterzy. Niewiele osób jednak wie, że Paweł z Tarsu jest także uznawany za patrona robotnic, tkaczy czy siodlarzy i wikliniarzy.
Kult św. Pawła
Kult św. Pawła rozpoczął się już w czasach starożytnych – obchodzono wtedy wspólnie wspomnienie św. Pawła i św. Piotra. W 285 roku oficjalnie ustanowiono ich wspomnienie, czyli Uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, która przypadała na dzień 29 czerwca, a z czasem została przedłużona także na dzień 30 czerwca.
Z czasem, zgodnie z Martyrologium Hieronimiańskim, przyjęto datę 25 stycznia jako wspomnienie nawrócenia św. Pawła i w Kościele katolickim święto to ma rangę wspomnienia liturgicznego. Cerkiew prawosławna wspomina Pawła z Tarsu 12 lipca według kalendarza gregoriańskiego.
W ikonografii św. Paweł jest zazwyczaj przedstawiany razem z apostołem Piotrem, aby podkreślić jedność Kościoła powszechnego. Jest także przedstawiany pojedynczo, z mieczem, co symbolizuje jego męczeńską śmierć.
Znaczenie imienia Paweł
Paweł to imię męskie pochodzące od łacińskiego Paulus, które należy do grupy jednych z najstarszych imion rzymskich. Paulus w wolnym tłumaczeniu oznacza tyle co ,,drobny” czy ,,mały”. W Polsce pojawienie się imienia Paweł jest datowane na mniej więcej XII wiek i od tego czasu cieszy się niegasnącą popularnością.
Zdjęcie główne: Święty Paweł Apostoł, Rembrandt, 1657, olej na płótnie