Środa popielcowa to dzień, od którego rozpoczyna się wielki post. Ma on być okresem przygotowania duchowego do przeżycia świąt wielkanocnych – najważniejszego wydarzenia w całym roku liturgicznym. Czy w środę popielcową można jeść mięso?
Środa popielcowa – co symbolizuje?
Popielec to ważne wydarzenie w roku liturgicznym. Przypada na pierwszy dzień wielkiego postu czyli 46 dni przed Wielkanocą. Ten dzień powinien być chwilą pokornej pokuty i skupienia się na rozpoczęciu przygotowań do duchowego przeżywania zmartwychwstania Chrystusa. Symbolika środy popielcowej wiąże się przede wszystkim z zakończeniem karnawału i rozpoczęciem nowego okresu w roku. Z perspektywy historycznej, geneza tego święta odwołuje się do starego zwyczaju wypędzania publicznych pokutników, którzy popełnili wyjątkowo ciężkie przewinienia. Święcono ich wodą i ubierano w szaty pokutne. Pozwalano im na powrót do życia w społeczeństwie dopiero wtedy, gdy odpokutowali swoje grzechy.
Aktualnie to popiół sypany na głowy uczestnikom mszy świętej na głowy symbolizuje pokutny charakter tego dnia. Jest to obrządek, który ma pełnić funkcję przyznania się do popełnionych grzechów i proszenia o ich wybaczenie.
Środa popielcowa, a post
W Środę Popielcową obowiązuje post ścisły. Zarówno jakościowy, jak i ilościowy. Co do zasady, należy zjeść jedynie jeden posiłek do syta i powstrzymać się od jedzenia jakiegokolwiek mięsa – czyli zachować nie tylko post ilościowy, ale też jakościowy. Nie jest zabronione jedzenie produktów odzwierzęcych takich jak jaja czy sery. Restrykcje obowiązują jedynie osoby pomiędzy 18, a 60 rokiem życia, a z wymogu poszczenia zwolnieni są chorzy. Dyspens udzielana jest również osobom żywiącym się w zbiorowych stołówkach.
Obecnie podejście do poszczenia w środę popielcową ma zdecydowanie lżejszy wymiar niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Wiele rodzin jadło tego dnia żur, będący typowo postną potrawą. Dodatkowo, symbolem wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych były śledzie. W niektórych rejonach polski post obowiązywał przez całe 40 dni wielkiego postu. Obecnie jednak tak restrykcyjne podejście praktycznie nie występuje. Nadal jednak zaleca się poważne podchodzenie do nakazu zachowania postu. Jest on bowiem formą przygotowania się do zmartwychwstania Jezusa. Skłania do refleksji nad swoim postępowaniem i stanem swojej relacji z Bogiem. Czas oczekiwania na Triduum Paschalne może być doskonałą okazją do wzmocnienia swojej wiary.